Στα κόκαλα ανθρώπων που πάσχουν από δύο σπάνιες νόσους, τη σκληροστέωση και τη νόσο Van Buchen, ανακάλυψαν οι επιστήμονες το “μυστικό” για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης. Η σκληροστέωση περιγράφηκε σε 100 ολλανδικής καταγωγής άτομα (Μπόερς) που ζουν στη Νότια Αφρική, ενώ η νόσος Van Buchen παρατηρήθηκε σε 30 άτομα που ζουν σε ένα ψαροχώρι της Ολλανδίας. Τα άτομα που πάσχουν από αυτές τις νόσους έχουν υψηλής ποιότητας οστική μάζα και δεν παθαίνουν κάταγμα ούτε μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα.
«Η ποιότητα των οστών αυτών των ατόμων οφείλεται σε μετάλλαξη στο γονίδιο sost, το οποίο παράγει την πρωτεΐνη σκληροστεΐνη, η οποία επεμβαίνει στο ρυθμό της οστικής αναδόμησης και ειδικά στην οστική ανάπλαση και δίνει στους οστεοβλάστες την εντολή να σταματήσουν τη δημιουργία οστού. Η απουσία της πρωτεΐνης αυτής αφήνει το κόκαλο να συνεχίζει να δημιουργείται», εξήγησε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Leiden της Ολλανδίας και υπεύθυνος του Ευρωπαϊκού Προγράμματος ΤΑΛΩΣ το οποίο ερευνά τη δράση την σκληροστεΐνης, Σωκράτης Παπαπούλος, ο οποίος αναγορεύεται σήμερα επίτιμος διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ.
Το γεγονός ότι η απουσία της σκληροστεΐνης οδηγεί στη δημιουργία οστού ώθησε τους επιστήμονες να αναζητήσουν θεραπεία της οστεοπόρωσης με την αναστολή της παραγωγής της σκληροστεΐνης, κάνοντας χρήση της τεχνολογίας των μονοκλωνικών αντισωμάτων. Σε πειράματα που έγιναν σε ζώα παρατηρήθηκε ότι με την αναστολή της δράσης της σκληροστεΐνης αυξήθηκε η οστική μάζα. Σε ανθρώπους δοκιμάστηκε σε 1η και 2η φάση και παρατηρήθηκε αύξηση της οστικής μάζας κατά 5% τρεις μήνες μετά τη χορήγηση της πρώτης δόσης. Η μελέτη αυτή, που διεξάγεται στην Αμερική, βρίσκεται σε 2η φάση και θα χρειαστεί καιρό για να διαπιστωθεί ότι είναι ασφαλής.
Ο κ. Παπαπούλος είναι διευθυντής του Τμήματος Μεταβολισμού των Οστών στην Κλινική Ενδοκρινολογίας και Μεταβολικών Νοσημάτων και καθηγητής του Πανεπιστημίου Leiden της Ολλανδίας, και ασχολείται συνεχώς με την έρευνα του μεταβολισμού του ασβεστίου και των οστών και την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων των νοσημάτων του σκελετού. Τα ειδικά ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη βασική και κλινική φαρμακολογία των διφωσφονικών φαρμάκων και την ταυτοποίηση διαβιβαστικών παραγόντων που συμμετέχουν στην οστική ανάπλαση με σκοπό την ανάπτυξη νέων φαρμακευτικών μεθόδων για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης. Μεταξύ άλλων, ταυτοποίησε με την ερευνητική του ομάδα το μηχανισμό δράσης των διφωσφονικών και της σκληροστεΐνης.
Το 2006 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ για τη συνολική προσφορά του τιμήθηκε το 2007, με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
