Ο ψευδάργυρος, σε μορφή σιροπιού, χαπιών ή παστίλιας, μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματική θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα, μειώνοντας τόσο τη διάρκεια, όσο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα. Ο ψευδάργυρος φαίνεται να δρα τόσο προληπτικά, απομακρύνοντας την πιθανότητα εκδήλωσης κρυολογήματος, όσο και θεραπευτικά, αν ληφθεί από την πρώτη μέρα εκδήλωσης των συμπτωμάτων.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή παιδιατρικής Μινού Σινγκ του Μεταπτυχιακού Ινστιτούτου Ιατρικής Εκπαίδευσης και Έρευνας της Ινδίας, έκαναν συγκριτική αξιολόγηση 15 μελετών και κλινικών δοκιμών που αφορούσαν 1.360 άτομα, τα αποτελέσματα της οποίας (μετα-ανάλυση) δημοσίευσαν στην ιατρική επιθεώρηση “The Cochrane Library”, σύμφωνα με το BBC και τους “Τάιμς της Νέας Υόρκης”.
Το κρυολόγημα αποτελεί σημαντικό “βάρος” για την κοινωνία και την οικονομία, καθώς υπολογίζεται ότι σε αυτό οφείλεται το 40% περίπου των χαμένων ωρών εργασίας, κάθε χρόνο, καθώς και εκατομμύρια χαμένες σχολικές ώρες για τους μαθητές.
Η ιδέα ότι ο ψευδάργυρος μπορεί να είναι αποτελεσματικός, ξεκίνησε από μια αμφισβητούμενη μελέτη του 1984, που έδειξε ότι μπορεί να μειώνει τη διάρκεια του κρυολογήματος. Ακολούθησαν άλλες μελέτες με αντικρουόμενα συμπεράσματα, ενώ προτάθηκαν διάφορες βιολογικές ερμηνείες του φαινομένου, χωρίς να έχει υπάρξει ομοφωνία. Πάντως, φαίνεται πως ο ψευδάργυρος εμποδίζει την αναπαραγωγή του ιού ή την προσκόλλησή του στις μεμβράνες της ρινικής κοιλότητας.
Η νέα μελέτη έρχεται να βεβαιώσει ότι ο ψευδάργυρος είναι αποτελεσματικός, αν η λήψη του αρχίσει μέσα στην πρώτη μέρα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Στους περισσότερους ασθενείς το κρυολόγημα σταμάτησε νωρίτερα, σε σχέση με όσους είχαν πάρει εικονικό φάρμακο (πλασέμπο), ενώ στους τελευταίους τα συμπτώματα ήσαν και πιο έντονα. Οι καθημερινές δόσεις ψευδαργύρου κυμαίνονταν από 30 έως 160 μιλιγκράμ την μέρα.
Τα παιδιά που έπαιρναν σιρόπι ή παστίλιες ψευδαργύρου (15 mg κάθε μέρα) προληπτικά επί πέντε μήνες ή περισσότερο, κρυολόγησαν λιγότερο συχνά και έχασαν λιγότερες ώρες μαθημάτων. Επίσης ο ψευδάργυρος μείωσε την χρήση αντιβιοτικών στα παιδιά.
Πάντως ο Μινού Σινγκ επεσήμανε ότι «προς το παρόν είναι δύσκολο να γίνει μια γενική σύσταση, επειδή δεν ξέρουμε πολλά πράγματα για την άριστη δόση, την μορφή ή τη χρονική διάρκεια της θεραπείας με ψευδάργυρο». Για το λόγο αυτό, όπως είπε, πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες, ιδίως σε ασθενείς που πάσχουν από άσθμα και των οποίων η κατάσταση επιδεινώνεται λόγω του κρυολογήματος, για να διαπιστωθεί αν στην περίπτωσή τους μπορεί να βοηθήσει ο ψευδάργυρος.
Από την άλλη, η μελέτη έδειξε ότι ο ψευδάργυρος μπορεί να έχει παρενέργειες, όπως δυσάρεστη γεύση στο στόμα ή ναυτία, ενώ ο καθηγητής Ρόναλντ Έκλες, διευθυντής του Κέντρου Κοινού Κρυολογήματος του πανεπιστημίου Κάρντιφ, εξέφρασε αμφιβολίες για τα οφέλη του ψευδάργυρου και παράλληλα επεσήμανε ότι η τοξικότητά του μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα σε μακροχρόνια χρήση. Ακόμα, σύμφωνα με ειδικούς στον ψευδάργυρο, όπως η δρ Ανάντα Πρασάντ της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Wayne State του Ντιτρόιτ, τα συμπληρώματα ψευδαργύρου στο εμπόριο μπορεί να μην είναι εξίσου αποτελεσματικά με αυτά που χρησιμοποιούν οι ερευνητές.
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι ενήλικες κρυολογούν, κατά μέσο όρο, δύο έως τέσσερις φορές τον χρόνο, ενώ τα παιδιά μέχρι δέκα φορές. Επειδή οι ιοί που ευθύνονται για το κοινό κρυολόγημα, είναι τόσο διαδεδομένοι, πολύ λίγα πράγματα μπορεί να κάνει κανείς για να αποφύγει να μολυνθεί. Ο ιός του κρυολογήματος μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με το βήχα και το φτάρνισμα, καθώς και από το άγγιγμα μολυσμένων επιφανειών (π.χ. χερούλια πόρτας). Οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει ακόμα να βρουν μια πραγματικά αποτελεσματική θεραπεία για το κρυολόγημα, πέρα από συμβουλές για το πώς μπορεί κανείς να μειώσει τις πιθανότητές του να μολυνθεί.
Τί είναι ο ψευδάργυρος (Zn)
Ο ψευδάργυρος (Zn) είναι ένα ιχνοστοιχείο, που το βρίσκουμε κυρίως σε ζωικές τροφές. Αλληλεπιδρά με περίπου 300 ένζυμα στον οργανισμό. Κύριες λειτουργίες του είναι:
- συμμετοχή στη δομή των πρωτεϊνών
- σημαντικός ρόλος στην έκφραση των γονιδίων και τη μεταγραφή
- συμμετοχή στη δομή των κυτταρικών μεμβρανών
- Ακόμα συμμετέχει στην αποστολή σήματος από το κύτταρο για απελευθέρωση ορμονών
- και το σήμα για τη μετάδοση των ωθήσεων των νεύρων
Πλούσια σε ψευδάργυρο είναι τα θαλασσινά π.χ. τα στρείδια, το κρέας (κόκκινο κρέας και πουλερικά), και τα ψάρια π.χ. οι σαρδέλλες. Για να καταλάβουμε πόσο πλούσια είναι τα θαλασσινά σε ψευδάργυρο, αξίζει να αναφέρουμε ότι 1 μόλις στρείδι μπορεί να καλύψει σχεδόν κατά 70% της ημερήσιες ανάγκες ενός ενήλικα. Φυτικά τρόφιμα πλούσια σε ψευδάργυρο είναι οι ξηροί καρποί, τα φασόλια και τα δημητριακά ολικής άλεσης. Ωστόσο πρέπει να αναφερθεί ότι ο ψευδάργυρος που βρίσκεται στα ζωικά τρόφιμα συνήθως απορροφάται καλύτερα.