Όταν πρόκειται για την άνοια – συμπεριλαμβανομένης της πιο συχνής μορφής της, της νόσου Αλτσχάιμερ – δεν υπάρχουν πολλά πράγματα ούτε για την αντιμετώπιση ούτε για την πρόληψη. Μέχρι σήμερα τα γονίδια φαίνεται να διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο σε όσους αναπτύσσουν άνοια ενώ ερευνώνται και οι υπόλοιποι παράγοντες. Δεν φαίνεται όμως μέχρι σήμερα να βρίσκεται κάτι υπό τον έλεγχο του ανθρώπου.
Έτσι είναι πολύ σημαντικό ότι μια μελέτη βρήκε πως η μείωση της αρτηριακής πίεσης του αίματος μειώνει όχι μόνο τα καρδιακά προβλήματα αλλά και τον κίνδυνο της γνωστικής εξασθένησης που οδηγεί σε άνοια περίπου στους μισούς πάσχοντες. Η μελέτη βρήκε πως η χαμηλότερη πίεση που επιτυγχάνεται με φάρμακα καθυστερεί την επερχόμενη άνοια.
Η μελέτη παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Διεθνές Συνέδριο της Εταιρείας Νόσου Αλτσχάιμερ στο Σικάγο. Δεν είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται ο ρόλος της αρτηριακής πίεσης στις γνωστικές ικανότητες του εγκεφάλου. Στο παρελθόν έχει βρεθεί ότι η υψηλή αρτηριακή πίεση καθώς και οι μεγάλες διακυμάνσεις της αυξάνουν τις πιθανότητες της άνοιας. Από την άλλη πλευρά, και η ορθοστατική υπόταση παίζει αρνητικό ρόλο. Επίσης, τόσο η υψηλή πίεση όσο και η ορθοστατική υπόταση αυξάνουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό.
Η παρούσα μελέτη δείχνει ποιο μπορεί να είναι ένα πρώτο βήμα για την πρόληψη της άνοιας, αφού διαπιστώθηκε ότι η μείωσης της συστολικής αρτηριακής πίεσης στα 120 αντί για τα 140 mm Hg, συντελούσε σε 19% μικρότερο κίνδυνο εκδήλωσης ήπιας γνωστικής εξασθένησης. Επίσης, συνέβαλε σε λιγότερες ενδείξεις εγκεφαλικών βλαβών και σε μια τάση προς λιγότερες περιπτώσεις άνοιας.
Ο Jeff Williamson, επικεφαλής της γηριατρικής επιστήμης στο Wake Forest School of Medicine, στη Βόρεια Καρολίνα, και οι συνεργάτες του εξέτασαν τα στοιχεία σε ένα δείγμα 9.300 ατόμων με υπέρταση που συμμετείχαν στην μελέτη SPRINT Memory and Cognition in Decreased Hypertension. Οι μισοί έπαιρναν κατά μέσο όρο δύο αντιϋπερτασικά φάρμακα για να κρατούν την συστολική πίεση κάτω από 140 mm Hg. Οι υπόλοιποι έπαιρναν τρία ή και περισσότερα φάρμακα για να πετύχουν μια τιμή της τάξης των 120 mm Hg. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, η μέση τιμή που επετεύχθη ήταν τα 121 mm Hg στην ομάδα εντατικής θεραπείας και 135 mm Hg στην άλλη ομάδα.
Η έρευνα ολοκληρώθηκε το 2015, δύο χρόνια νωρίτερα από την προγραμματισμένη λήξη της, όταν διαπιστώθηκε ότι όσο χαμηλότερη ήταν η αρτηριακή πίεση τόσο συνέβαλε στην πρόληψη καρδιακών προβλημάτων και θανάτων. Αλλά τα διαγνωστικά τεστ αναφορικά με τη μνήμη συνεχίστηκαν για δύο επιπλέον χρόνια και τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο συνέδριο.
Οι ερευνητές παρατήρησαν 19% μείωση του κινδύνου ήπιας γνωστικής εξασθένησης στην ομάδα εντατικής θεραπείας της υπέρτασης, δηλαδή 285 περιπτώσεις έναντι 348 στην ομάδα ελέγχου. Περίπου τα μισά άτομα με ήπια γνωστική εξασθένηση εκδήλωσαν άνοια έπειτα από 5 χρόνια.
Στη μελέτη καταγράφηκαν λιγότερες περιπτώσεις άνοιας στην ομάδα εντατικής θεραπείας της αρτηριακής πίεσης αλλά όχι αρκετά λιγότερες. Έτσι στην πραγματικότητα η μελέτη δεν βρήκε με βεβαιότητα ότι η μείωση της αρτηριακής πίεσης μειώνει τον κίνδυνο για άνοια αλλά ότι καθυστερεί την εμφάνισή της.
Οι μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου που έγιναν σε 454 άτομα έδειξαν ότι όσοι άνηκαν στην ομάδα με τη χαμηλότερη αρτηριακή πίεση είχαν λιγότερες αλλοιώσεις στη λευκή ουσία του εγκεφάλου τους, δηλαδή περιοχές με ουλές ή βλάβες από τραύματα, λόγω ανεπαρκούς παροχής αίματος.
