Πολλοί άνθρωποι που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι αποφεύγουν τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου φοβούμενοι το στίγμα και την κρίση για το βάρος τους, αναφέρουν Βρετανοί ερευνητές.
Σε μια ανασκόπηση 10 δημοσιευμένων μελετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι πολλοί γιατροί σε όλο τον κόσμο δεν είναι ευγενικοί προς τους ασθενείς με παχυσαρκία, μια στάση που μπορεί να επηρεάσει τη θεραπεία και τον προληπτικό έλεγχο για καρκίνους του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου.
«Το στίγμα της παχυσαρκίας πρέπει να αντιμετωπιστεί, ειδικά σε περιβάλλοντα υγειονομικής περίθαλψης», δήλωσε η ερευνήτρια Yitka Graham, επικεφαλής του Helen McArdle Nursing and Care Research Institute στο Πανεπιστήμιο του Sunderland στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Ο φόβος του στιγματισμού μπορεί να εμποδίσει τα άτομα που ζουν με παχυσαρκία να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες προσυμπτωματικού ελέγχου καρκίνου, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη διάγνωση», είπε.
H Graham είπε ότι οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι υπηρεσίες προσυμπτωματικού ελέγχου σχεδιάζονται και προωθούνται με τρόπο που ενθαρρύνει τα άτομα με παχυσαρκία να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες χωρίς φόβο για στίγμα ή κρίση. «Αυτό έχει επιπτώσεις στις πρώιμες κλινικές παρεμβάσεις που απαιτούνται για τη διάγνωση, την αξιολόγηση και τη θεραπεία κοινών καρκίνων, με συνέπεια πιθανές δυσμενείς εκβάσεις και αυξημένη θνησιμότητα από καρκίνο για όσους ζουν με παχυσαρκία», είπε.
Μεταξύ των μελετών που αναλύθηκαν, αρκετές διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες ηλικίας 50 έως 64 ετών με παχυσαρκία είχαν λιγότερες πιθανότητες να κάνουν μαστογραφία. Αυτή η διαφορά παρατηρήθηκε επίσης μεταξύ των λιποβαρών γυναικών.
Οι γυναίκες με παχυσαρκία ήταν επίσης λιγότερο πιθανό να υποβληθούν σε έλεγχο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Επιπλέον, οι άνδρες που ήταν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι είχαν λιγότερες πιθανότητες να υποβληθούν σε έλεγχο για καρκίνο του παχέος εντέρου.
Η αμηχανία, η αρνητική εικόνα του σώματος και το πρόβλημα με τον εξοπλισμό απεικόνισης αναφέρθηκαν ως λόγοι για τους οποίους τα άτομα με παχυσαρκία ήταν λιγότερο πιθανό να υποβληθούν σε έλεγχο.
Η Kristen Sullivan, διευθύντρια διατροφής και σωματικής δραστηριότητας της Αμερικανικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, είπε: «Δυστυχώς, η μεροληψία βάρους είναι διαδεδομένη στο πλαίσιο της υγειονομικής περίθαλψης. Αλλά υπάρχουν πράγματα που μπορούν να κάνουν οι κλινικοί γιατροί και τα συστήματα υγείας για να τη μειώσουν και να κάνουν τα άτομα με παχυσαρκία να αισθάνονται πιο άνετα όταν πηγαίνουν να κάνουν εξετάσεις καρκίνου».
H Sullivan είπε ότι οι γιατροί και το προσωπικό πρέπει πάντα να χρησιμοποιούν τη γλώσσα «πρώτα το άτομο», όπως να λένε «ένα άτομο με παχυσαρκία» αντί για «ένα παχύσαρκο άτομο». Ο όρος παχύσαρκος δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για να περιγράψει έναν ασθενή. Επιπλέον, οι χώροι αναμονής και οι αίθουσες εξετάσεων θα πρέπει να είναι εξοπλισμένα με έπιπλα και εξοπλισμό που να φιλοξενεί ασθενείς όλων των μεγεθών και ικανοτήτων».
Οι γιατροί πρέπει να καταλάβουν ότι η παχυσαρκία είναι μια πολύπλοκη χρόνια πάθηση και να αποφεύγουν τις υπερβολικά απλοϊκές συμβουλές όπως «τρώτε λιγότερο και κινήστε περισσότερο», είπε η Sullivan. «Οι πρακτικές υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να υιοθετήσουν μια πολιτική μηδενικής ανοχής όσον αφορά τα υποτιμητικά αστεία ή τα σχόλια για τους ασθενείς. Αυτές οι ενέργειες μπορούν να βοηθήσουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και σεβασμού μεταξύ κλινικών γιατρών και ασθενών που ζουν με παχυσαρκία».
Το υπερβολικό βάρος σχετίζεται με αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης 12 τύπων καρκίνου, όπως ο μετεμμηνοπαυσιακός καρκίνος του μαστού και ο καρκίνος του παχέος εντέρου. Το ενδομήτριο, ο οισοφάγος, τα νεφρά, το ήπαρ, οι ωοθήκες, το πάγκρεας, το στομάχι, ο θυρεοειδής, το πολλαπλό μυέλωμα και το μηνιγγίωμα είναι επίσης καρκίνοι που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
«Οι συνιστώμενοι έλεγχοι για τον καρκίνο είναι εξαιρετικά σημαντικοί για τα άτομα με παχυσαρκία, τα οποία μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο ορισμένων καρκίνων. Αν και κάποιοι γιατροί είναι προκατειλημμένοι εναντίον ασθενών που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, πολλοί μαθαίνουν πώς να μειώσουν αυτές τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα, είπε η Sullivan. Αλλά η αλλαγή απαιτεί χρόνο.
Εν τω μεταξύ, τα άτομα με υπέρβαρο ή παχυσαρκία πρέπει να είναι συνήγοροι του εαυτού τους. Μπορούν να ρωτήσουν πριν κλείσουν ραντεβού εάν οι εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός μπορούν να φιλοξενούν ασθενείς με μεγαλύτερο σώμα ή να πουν στον γιατρό ότι πρέπει να έχουν μεγαλύτερες ρόμπες, φαρδύτερα καθίσματα κ.λπ.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Obesity Science and Practice.
Περισσότερες πληροφορίες: Yitka Graham et al, A systematic review of obesity as a barrier to accessing cancer screening services, Obesity Science & Practice (2022). DOI: 10.1002/osp4.606.
