Η μυκητίαση του δέρματος και των βλεννογόνων είναι μια χαρακτηριστική λοίμωξη της πρώιμης βρεφικής ηλικίας. Αιτιολογικοί παράγοντες είναι οι βλαστομύκητες της ομάδας Candida, κυρίως ο Candida albicans.
Η μετάδοση στα παιδιά γίνεται απευθείας από κάποιο άτομο καθώς και δια της επαφής με μολυσμένα αντικείμενα. Μπορεί επίσης ενίοτε να είναι και αποτέλεσμα αυτομόλυνσης, εφόσον αναζωπυρωθεί κάποια εστία με ζυμομύκητες που δεν έχει αντιμετωπιστεί στο βρέφος. Έτσι ενδέχεται κάποια μυκητίαση του βλεννογόνου που δεν έχει αντιμετωπιστεί θεραπευτικά να οδηγήσει σε περαιτέρω προσβολή στην περιοχή της πάνας.
Οι βλαστομύκητες είναι πιθανό να προσβάλλουν μέσω των βλεννογόνων, και τον πνεύμονα, ή να εξαπλωθούν στον οργανισμό μετά από τραυματισμούς του δέρματος, μέσω του κυκλοφορικού συστήματος. Αυτό συμβαίνει ως επί το πλείστον όταν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι στα παιδιά εξασθενημένο.
Πέντε ως 10 μέρες μετά τη μόλυνση, φτάνουμε σε μυκητιασική μόλυνση του βλεννογόνου στο στόμα και το υπόλοιπο γαστρεντερικό του βρέφους. Οι μύκητες Candida αποβάλλονται με τις κενώσεις και προκαλούν τη χαρακτηριστική μυκητίαση στην περιοχή της πάνας.
ΜΥΚΗΤΙΑΣΗ ΣΤΟΜΑΤΟΣ
Στη μυκητίαση του στόματος σχηματίζονται λευκόγκριζα στίγματα και επιχρίσματα, ιδιαίτερα στα μάγουλα του παιδιού, αλλά και πάνω στη γλώσσα και στην άνω και κάτω γνάθο. Τα επιχρίσματα κολλάνε πάνω στο βλεννογόνο και δεν καθαρίζονται όπως γίνεται με το καμένο γάλα.
ΜΥΚΗΤΙΑΣΗ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΩΛΗΝΑ
Ξεκινώντας από μια μυκητίαση του στόματος μπορεί να προσβληθεί τόσο ο βλεννογόνος του οισοφάγου όσο και ο γαστρεντερικός βλεννογόνος. Αυτό συμβαίνει στα μωρά αποκλειστικά σε περίπτωση ανεπάρκειας του ανοσοποιητικού συστήματος. Σε ένα υγιές βρέφος, οι ζυμομύκητες διέρχονται διαρκώς μέσω της τροφής από τον γαστρεντερικό σωλήνα και αποβάλλονται με τις κενώσεις, προκαλώντας σε αυτή την περίπτωση μυκητίαση στην περιοχή της πάνας. Οι συχνοί κοιλόπονοι του βρέφους (κολικοί των νεογνών) δεν έχουν καμιά σχέση με τη διέλευση του ζυμομύκητα από το έντερο.
ΜΥΚΗΤΙΑΣΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΣ (ΜΥΚΗΤΙΑΣΙΚΟ ΠΑΡΑΤΡΙΜΜΑ)
Η μυκητίαση στην περιοχή της πάνας μπορεί να προκληθεί από τους μύκητες του εντέρου ή από εξωτερική μόλυνση δια της επαφής, για παράδειγμα από τα χέρια κάποιου που περιποιείται το βρέφος, από μολυσμένες πάνες, ή από βρόμικη φασκιά.
Χαρακτηριστικές για τη μυκητίαση στην περιοχή της πάνας είναι οι λευκές, φολιδωτές μικρές φυσαλίδες που εξαπλώνονται ταχύτατα και σχηματίζουν εστίες που συρρέουν. Το δέρμα του μωρού γίνεται ροδοκόκκινο και γυαλίζει σαν βερνίκι. Στις άκρες παραμένουν πάντα άσπρες φολιδωτές φυσαλίδες (βλατιδοφυσαλιδώδεις βλάβες).
Η μυκητίαση εκτείνεται σε ολόκληρη την περιοχή της πάνας και εξαπλώνεται δια της επαφής και στις παλάμες, στο πρόσωπο, τα χέρια, την κοιλιά, τα πόδια, την πλάτη και το τριχωτό της κεφαλής. Το υγρό περιβάλλον (ούρα και κόπρανα) στην περιοχή της πάνας ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων. Η ίδια η μυκητίαση δεν προκαλεί φαγούρα.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Αντικαταστήστε τις χρησιμοποιημένες και φθαρμένες πιπίλες και τις θηλές των μπιμπερό. Πριν και μετά το θηλασμό του μωρού σας πρέπει επίσης να καθαρίζονται οι θηλές τις μητέρας με εναιώρημα νυστατίνης.
Στη μυκητίαση της περιοχής της πάνας πρέπει να αλλάζετε συχνά τις πάνες του μωρού σας. Να πλένετε με χλιαρό νερό το δέρμα του. Μη χρησιμοποιείτε υγρά μαντιλάκια με έλαια ή σαπούνι, καθώς δεν απομακρύνουν τους μύκητες. Στεγνώστε προσεκτικά την περιοχή της πάνας μετά το πλύσιμο, κατά προτίμηση με σεσουάρ, και μετά εφαρμόστε αραιά την κρέμα νυστατίνης.
Αν το παιδί σας προσβληθεί από μυκητίαση, πρέπει να τηρείτε αυστηρά τους κανόνες υγιεινής. Σε κάθε αλλαγή πάνας να χρησιμοποιείτε πάντα ένα καθαρό σεντονάκι πάνω στην αλλαξιέρα, να αλλάζετε τακτικά τις πετσέτες, και να πλένετε τα χέρια σας μετά το τέλος της διαδικασίας. Μη χρησιμοποιείτε το ίδιο σεντονάκι και για υγιή μωρά. Αποφεύγετε εφαρμοστές πάνες-βρακάκια ή μάλλινες πάνες. Οι κανονικές βαμβακερές πάνες πρέπει να απολυμαίνονται ύστερα από κάθε χρήση.
Στην περίπτωση της μυκητίασης που οφείλεται σε Candida albicans ο γιατρός θα συνταγογραφήσει νυστατίνη για το παιδί σας. Για το δέρμα η νυστατίνη χορηγείται σε μορφή κρέμας, στη μυκητίαση του στόματος ως γαλάκτωμα και στη μυκητίαση του πεπτικού σωλήνα ως διάλυμα για κατάποση (εναιώρημα). Σε βρέφος με μυκητίαση στην περιοχή της πάνας θα πρέπει, εκτός από την τοπική θεραπεία με κρέμα νυστατίνης, να χορηγείται πάντα και για 10 με 12 μέρες ένα εναιώρημα νυστατίνης.
Αν υποψιάζεστε κάποια μυκητιασική ασθένεια των βλεννογόνων στο γαστρεντερικό σωλήνα ή τον πνεύμονα πρέπει να πάτε στο γιατρό. Αν η ασθένεια εξαπλωθεί ταυτόχρονα σε όλο το σώμα και στους βλεννογόνους, αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο ακόμη και τη ζωή του παιδιού σας.