Υπάρχει ένα μυστήριο για το ρόλο της HDL, της “καλής” χοληστερόλης (χοληστερίνης) στην ανθρώπινη υγεία.
Μια υψηλή τιμή της “κακής” χοληστερόλης, της LDL, συνδέεται με αυξημένα εμφράγματα (γι’ αυτό και αποκαλείται κακή) ενώ μια υψηλή τιμή της χοληστερόλης ΗDL συνδέεται με λιγότερα εμφράγματα και ονομάζεται “καλή”. Μελέτες έχουν δείξει ότι κάθε αύξηση κατά ένα 1 mg/dl της HDL συνδέεται με 3-4% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιακές αιτίες.
Όμως μέχρι σήμερα δεν είναι σαφές αν οι υψηλότερες τιμές της “καλής” χοληστερόλης αποτελούν μια ανεξάρτητη αιτία καλής υγείας ή απλώς σηματοδοτούν την ύπαρξη άλλων αιτιών που στην πραγματικότητα βελτιώνουν την υγεία.
Για να μειώσουν τον κίνδυνο να υποστούν καρδιακό επεισόδιο, πολλοί ασθενείς λαμβάνουν θεραπεία για τη μείωση της LDL με στατίνες, φάρμακα που χρησιμοποιούνται για να εμποδίσουν ένα ένζυμο στο σώμα το οποίο χρειάζεται για την παραγωγή της χοληστερόλης. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι δεν ανταποκρίνονται καλά σε αυτή τη θεραπεία και ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι η αύξηση των επιπέδων της HDL μπορεί να έχει τα ίδια οφέλη με τη μείωση της “κακής” χοληστερόλης.
Από την άλλη μεριά, κάποιοι ερευνητές έχουν εκφράσει την άποψη ότι η HDL δεν έχει αιτιώδη σχέση με την καρδιακή υγεία και απλώς απεικονίζει άλλους παράγοντες που αποτελούν τις πραγματικές αιτίες μιας καλής ή κακής υγείας. Για παράδειγμα, το κάπνισμα μειώνει την HDL ενώ η άσκηση και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ την αυξάνει. Έτσι θεωρούν ότι, σε αντίθεση με την LDL, μια αύξηση της “καλής” χοληστερόλης μέσω φαρμάκων δεν έχει κάποιο θετικό αποτέλεσμα.
Τώρα, μια μεγάλη επιδημιολογική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of the American College of Cardiology από ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστημών Κλινικής Αξιολόγησης του Τορόντο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η HDL ίσως δεν παίζει ανεξάρτητο ρόλο στην υγεία.
Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα που αφορούσαν σχεδόν 631.800 ενήλικες μέσης ηλικίας 57 ετών από την περιοχή του Οντάριο. Το 55% ήταν γυναίκες και η μέση τιμή της HDL ήταν 55,2 mg/dL. Κατά τη διάρκεια της πενταετίας 17.952 άτομα πέθαναν. Από την ανάλυση προέκυψε ότι, άνδρες και γυναίκες με χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν κατά τη διάρκεια της μελέτης, έναντι εκείνων που είχαν τιμές χοληστερόλης μεταξύ 40 και 60 mg/dL.
Είναι η HDL ανεξάρτητος παράγοντας καρδιακής υγείας;
Ο αυξημένος κίνδυνος θανάτου δεν αφορούσε μόνο τις καρδιακές αιτίες αλλά και άλλες αιτίες, όπως είναι ο καρκίνος, κι αυτό καταγράφηκε για πρώτη φορά στη βιβλιογραφία με την συγκεκριμένη μελέτη. Επίσης, τα άτομα με χαμηλή HDL χοληστερόλη έτειναν να έχουν χαμηλότερο εισόδημα και υψηλότερο ποσοστό καπνίσματος, διαβήτη και υπέρτασης.
Να σημειωθεί ότι οι υψηλές τιμές HDL, πάνω από 70 mg/dL για τους άνδρες και πάνω από 90 mg/dL για τις γυναίκες δεν ήταν επιθυμητές, καθώς τα άτομα με τόσο υψηλή «καλή» χοληστερόλη ήταν πιθανότερο να πεθάνουν από μη καρδιαγγειακά αίτια, συγκριτικά με όσους είχαν χαμηλότερες τιμές. Είναι άγνωστο γιατί τόσο υψηλές τιμές HDL έχουν αρνητικό αντίκτυπο, ωστόσο προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι αυτό μπορεί να συνδέεται με υψηλή κατανάλωση αλκοόλ.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αυτή η μελέτη δημιουργεί αμφιβολίες σχετικά με το αν η HDL είναι ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο και για το αν η αύξηση των επιπέδων της HDL μέσω φαρμάκων μπορεί να αποτελεί μία παρέμβαση για τη μείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιακή νόσο.
“Η σχέση μεταξύ της καλής χοληστερόλης και των καρδιακών παθήσεων είναι πολύπλοκη, αλλά είναι βέβαιο ότι υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ χαμηλών επιπέδων καλής χοληστερόλης και άλλων γνωστών παραγόντων κινδύνου για καρδιακή νόσο, όπως η κακή διατροφή, η καθιστική ζωή και άλλες ιατρικές καταστάσεις”, δήλωσε ο Dennis T. Ko, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο Ινστιτούτο Κλινικής Αξιολογική Επιστημών στο Τορόντο. “Εστιάζοντας στην αύξηση της HDL πιθανότατα δεν πρόκειται να βοηθήσει αυτούς τους ασθενείς. Τα ευρήματα δείχνουν ότι μια από τις καλύτερες παρεμβάσεις για τη θεραπεία και την πρόληψη της καρδιακής νόσου συνεχίζει να είναι η αλλαγή στον τρόπο ζωής και η υγιεινή διατροφή”.
Πηγή: Dennis T. Ko, et al. High-Density Lipoprotein Cholesterol and Cause-Specific Mortality in Individuals Without Previous Cardiovascular Conditions. Journal of the American College of Cardiology, 2016.
