Ο έρπητας ζωστήρας αποτελεί ένα από τα συχνότερα νοσήματα, που εμφανίζεται κυρίως σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας και συνοδεύεται από πόνο, συχνά αφόρητο, ενώ έχει επιπτώσεις και στην ποιότητα ζωής, προκαλώντας αϋπνία, κατάθλιψη, κοινωνική απομόνωση και δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες.
Τα αίτια εμφάνισης του έρπητα ζωστήρα
Σύμφωνα με επιδημιολογικά ευρήματα η εμφάνιση του οφείλεται στην επανενεργοποίηση του ιού της ανεμοβλογιάς, η οποία συνήθως συμβαίνει μετά την ηλικία των 50 ετών, καθώς οι αμυντικοί μηχανισμοί του ανοσοποιητικού συστήματος προοδευτικά εξασθενούν καθώς μεγαλώνουμε σε ηλικία. Όλοι όσοι πέρασαν ανεμοβλογιά ως παιδιά ή μετέπειτα στην ζωή τους, έχουν τον ιό της ανεμοβλογιάς στον οργανισμό τους και ο καθένας μπορεί να εκδηλώσει έρπητα ζωστήρα. Ο έρπητας ζωστήρας εμφανίζεται σε έναν στους τέσσερις ανθρώπους, γεγονός που τον καθιστά μια από τις συχνότερες απειλές για την υγεία. Δυστυχώς εμφανίζεται εντελώς απροειδοποίητα και κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πότε θα εκδηλωθεί και πόσο σοβαρά θα είναι τα συμπτώματά του.
Η επανενεργοποίηση του ιού όμως, μπορεί να συμβεί και σε καταστάσεις όπως η λήψη θεραπειών που προκαλούν ανοσοκαταστολή, αυτοάνοσα νοσήματα αλλά και χρόνια συνοδά νοσήματα, όπως σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, άσθμα, χρόνια νεφρική νόσος και κατάθλιψη.
Τα συμπτώματα του έρπητα ζωστήρα
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα του έρπητα ζωστήρα είναι ένα εξάνθημα που εμφανίζεται στη µία πλευρά του σώµατος, συνήθως στο άνω μέρος του σώματος, στο κεφάλι και το λαιµό ή γύρω από τον οφθαλµό, το οποίο σταδιακά µετατρέπεται σε επώδυνες, φυσαλίδες, γεµάτες υγρό. Στη συνέχεια, οι φυσαλίδες σπάνε, σχηµατίζουν κρούστα και μετά επουλώνονται εντός λίγων εβδοµάδων. Το εξάνθημα του έρπητα ζωστήρα συνήθως επουλώνεται σε 2-4 εβδομάδες. Ωστόσο, για όσο διάστημα παραμένουν οι φυσαλίδες στο δέρμα, ο ασθενής ταλαιπωρείται από έντονους πόνους οι οποίοι μπορεί να γίνουν εξουθενωτικοί. Οι πάσχοντες αναφέρουν πως νιώθουν τον πόνο σαν ηλεκτροσόκ, καυστικό ή διαπεραστικό, ενώ συχνά δεν μπορούν να ανεχτούν ούτε το απαλό άγγιγμα ενός ρούχου στο δέρμα τους.
Πρόληψη – Αντιμετώπιση
Ο έρπητας ζωστήρας, συχνά δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με φαρμακευτική αγωγή, αν δεν διαγνωστεί εγκαίρως, με αποτέλεσμα η φαρμακευτική αγωγή να ξεκινάει μετά τις 72 ώρες από την εκδήλωση του, όταν πλέον είναι πολύ αργά για να σταματήσει την εξέλιξη της νόσου, ενώ παράλληλα, η αποτελεσματικότητα των θεραπειών για τη μείωση του πόνου είναι πολλές φορές περιορισμένη.
Αυτό οδήγησε τους επιστήμονες στην ανακάλυψη του εμβολίου για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα. Το εμβόλιο γίνεται σε 1 δόση και προστατεύει τόσο από τον έρπητα ζωστήρα, όσο και από τον πόνο που τον συνοδεύει.
Διαθέτει πολύ καλό προφίλ ανοχής και ασφάλειας, που έχει τεκμηριωθεί τόσο από κλινικές έρευνες, όσο και από την κλινική πράξη, καθώς το εμβόλιο κυκλοφορεί για πάνω από 10 χρόνια στις ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Πριν τον εμβολιασμό, όμως, ο υποψήφιος εμβολιαζόμενος θα πρέπει να συμβουλευτεί τον ιατρό του, για το αν ανήκει στην μικρή κατηγορία των ατόμων στα οποία αντενδείκνυται ο εμβολιασμός, λόγω καταστάσεων που επηρεάζουν σημαντικά το ανοσοποιητικό του σύστημα.
Στην Ελλάδα, το εμβόλιο για την πρόληψη του έρπητα ζωστήρα και της μεθερπητικής νευραλγίας έχει ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν στα άτομα άνω των 60 ετών, ακόμη και αν έχουν περάσει έρπητα ζωστήρα στο παρελθόν.
Εμβολιασμός: Η μέθοδος πρόληψης έναντι του έρπητα ζωστήρα
Η μόνη αποτελεσματική μέθοδος έναντι του έρπητα ζωστήρα, είναι η πρόληψη μέσω του εμβολιασμού. Με τον εμβολιασμό οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας προφυλάσσονται και από τον μακροχρόνιο νευροπαθητικού πόνο, που προκαλεί ο ιός του έρπητα ζωστήρα και τον οποίο οι ειδικοί αποκαλούν μεθερπητική νευραλγία. Το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα συστήνεται από το Υπουργείο Υγείας, βάσει του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών και χορηγείται δωρεάν σε όλους τους ενήλικες ηλικίας άνω των 60 ετών.
Έρπητας ζωστήρας & Μεθερπητική νευραλγία
Ο πόνος του έρπητα ζωστήρα μπορεί να διαρκέσει αρκετό χρονικό διάστημα και να οδηγήσει σε μία άλλη παθολογική κατάσταση, τη μεθερπητική νευραλγία, η οποία μπορεί να ταλαιπωρεί τον ασθενή για μήνες ή ακόμα και χρόνια μετά την εξαφάνιση του εξανθήματος.
