Το “παράδοξο του κρέατος” και η ηθική της κατανάλωσης ζώων

Οι περισσότεροι άνθρωποι τρώνε κρέας και γαλακτοκομικά με ελάχιστη σκέψη για τις πλανητικές συνέπειες. Η εκτροφή ζώων για κρέας, αυγά και γάλα αντιπροσωπεύει περίπου το 14% όλων των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η παραγωγή βοείου κρέατος είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας απώλειας δασών στη γεωργία. Η βιομηχανία κρέατος έχει συνδεθεί με μια σειρά από άλλες περιβαλλοντικές βλάβες, συμπεριλαμβανομένης της ρύπανσης των υδάτων. Η υπερβολική κατανάλωση κρέατος μπορεί επίσης να βλάψει την υγεία σας, ιδιαίτερα το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας πιστεύεται ότι αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η όρεξη του κόσμου για κρέας κοστίζει τη ζωή δισεκατομμυρίων ζώων ετησίως. Η ευημερία των ζώων αποτελεί μια ανησυχία για τις φάρμες σε όλο τον κόσμο, με τους χοίρους, τις αγελάδες και τα κοτόπουλα να υπόκεινται συχνά σε συνωστισμό, ανοιχτές πληγές και ασθένειες.

Οι νόμοι για την καλή διαβίωση των ζώων συγκρίνονται ελάχιστα με τα πρότυπα που ορίζονται από οργανισμούς όπως ο RSPCA. Τα κοτόπουλα αναγκάζονται να μεγαλώσουν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι θα γίνονταν εκ φύσεως και ως αποτέλεσμα αρρωσταίνουν, ενώ τα κιβώτια και οι στύλοι στους οποίους δένονται οι χοίροι και οι αγελάδες περιορίζουν τις κινήσεις τους. Σε ακραίες περιπτώσεις, έχουν βρεθεί αιχμάλωτοι χοίροι που επιδίδονται σε κανιβαλισμό.

Ο βιγκανισμός αυξάνεταιε ως μια απάντηση σε αυτές τις ανησυχίες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο αριθμός των ανθρώπων που ακολουθούσαν μια φυτική διατροφή τετραπλασιάστηκε από το 2014 ως το 2019. Ωστόσο, οι βίγκαν αποτελούν μόνο περίπου το 1% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου και οι χορτοφάγοι μόλις το 2%. Σε παγκόσμια κλίμακα, η κατανάλωση κρέατος στην πραγματικότητα αυξάνεται. Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι συνεχίζουν να τρώνε κρέας, παρά την ευρεία επίγνωση των μειονεκτημάτων;

Το παράδοξο του κρέατος

Μι πρόσφατη ανάλυση εξέτασε 73 άρθρα σχετικά με ένα φαινόμενο που ονομάζεται παράδοξο του κρέατος -την ψυχική αντίφαση που βοηθά τους φιλόζωους να συνεχίσουν να τρώνε ζώα. Αυτό το ηθικό δίλημμα μπορεί να προκαλέσει στους ανθρώπους μια ψυχολογική ενόχληση και η ανασκόπηση αποκάλυψε πολλά ερεθίσματα.

Η κρεατοφαγία έχει συνέπειες και στον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε και αντιλαμβανόμαστε τα ζώα στη ζωή μας. Όταν έτρωγαν βόειο κρέας, οι συμμετέχοντες σε μια μελέτη του 2010 ήταν λιγότερο πιθανό να θεωρήσουν τα ζώα ως άξια ηθικής ανησυχίας. Και όσο πιο αφοσιωμένος είναι κάποιος στο να τρώει κρέας, τόσο πιο πιθανό ήταν να αποφεύγει πληροφορίες σχετικά με τις θετικές ιδιότητες των ζώων που εκτρέφονται για ανθρώπινη τροφή.

Το άβολο συναίσθημα που νιώθουν οι άνθρωποι όταν τρώνε κρέας τους δίνει μια σκληρή επιλογή. Είτε αφαιρέστε το ηθικό δίλημμα εγκαταλείποντας το κρέας, είτε συνεχίστε να τρώτε κρέας και αποδεσμευτείτε ηθικά. Ηθική αποδέσμευση είναι όταν επιλέγουμε να μην ενεργούμε σύμφωνα με τις ηθικές μας αξίες. Η ανασκόπηση τόνισε πολλές στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να διατηρήσουν αυτήν την ηθική απεμπλοκή. 

Αφού κάποιος σας υπενθυμίσει ότι το κρέας στο πιάτο μας προέρχεται από ζώο, μπορεί να προσπαθήσετε να ξεχάσετε την ζωική του προέλευση. Οι άνθρωποι είναι πιο πρόθυμοι να φάνε κρέας όταν η ζωική προέλευσή του αποκρύπτεται, όπως π.χ. λέγοντας βοδινό κρέας αντί για αγελάδα. Το να πείτε στον εαυτό σας ότι το κρέας είναι απαραίτητο για την υγεία, κοινωνικά φυσιολογικό ή πολύ ωραίο για να το εγκαταλείψετε, μπορεί να μειώσει την ενοχή. Η εγκατάλειψη του κρέατος μπορεί να φαίνεται δύσκολη και έτσι οι άνθρωποι συχνά στρέφονται σε αυτές τις στρατηγικές για να συμβιβάσουν τα αντικρουόμενα συναισθήματα.

Ξεπερνώντας την ηθική απεμπλοκή

Εάν θέλετε να μειώσετε την κατανάλωση κρέατος, η ψυχολογική έρευνα έχει μερικές συστάσεις:

  •  Αναγνωρίστε και θυμηθείτε ότι η μείωση της κατανάλωσης κρέατος ευθυγραμμίζεται με τις αξίες σας.
  • Να έχετε πάντα υπόψη σας τα ζώα. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να τα εξανθρωπίσει π.χ. λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητά τους για συναίσθημα.
  • Αποδεχτείτε ότι η αλλαγή της διατροφής σας μπορεί να είναι μια σταδιακή διαδικασία.

Εάν θέλετε να ενθαρρύνετε τους άλλους να περιορίσουν την κατανάλωση κρέατος, μπορείτε:

  • Να αποφύγετε να τους κατηγορήσετε για κατανάλωση κρέατος. Αυτό κάνει τους ανθρώπους πιο εχθρικούς στη χορτοφαγία και τον βιγκανισμό. Αντίθετα, προσεγγίστε αυτές τις δύσκολες αλληλεπιδράσεις με συμπόνια.
  • Αποφύγετε να λέτε σε άλλα άτομα τι να κάνουν. Αφήστε τους να αποφασίσουν μόνοι τους.
  • Εξανθρωπίστε τα ζώα ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να τα βλέπουν ως φίλους και όχι ως φαγητό.

Δείτε επίσης