Η διαλειμματική νηστεία αλλάζει τη δραστηριότητα των βακτηρίων του εντέρου των ποντικών και αυξάνει την ικανότητά τους να αναρρώνουν από νευρική βλάβη. Η σχετική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature διενεργήθηκε από ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου.
Οι ερευνητές παρατήρησαν πώς η νηστεία οδήγησε τα βακτήρια του εντέρου να αυξήσουν την παραγωγή ενός μεταβολίτη γνωστού ως 3-ινδολεπροπιονικό οξύ (IPA), ο οποίος απαιτείται για την αναγέννηση των νευρικών ινών που ονομάζονται άξονες -δομές που μοιάζουν με νήματα στα άκρα των νευρικών κυττάρων και εκπέμπουν ηλεκτροχημικά σήματα σε άλλα κύτταρα του σώματος.
Αυτό που ανακαλύφθηκε στα ποντίκια μπορεί να ισχύει και στους ανθρώπους. Η ερευνητική ομάδα δηλώνει ότι το βακτήριο που παράγει το IPA, το Clostridium sporogenesis, βρίσκεται εκ φύσεως στα έντερα των ανθρώπων και των ποντικών και ότι το IPA κυκλοφορεί στο ανθρώπινο αίμα.
«Δεν υπάρχει επί του παρόντος καμία θεραπεία για άτομα με νευρική βλάβη πέρα από τη χειρουργική αποκατάσταση, η οποία είναι αποτελεσματική μόνο σε ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων, ωθώντας μας έτσι να διερευνήσουμε εάν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανάρρωση», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης καθηγήτρια Simone Di Giovanni. «Η διαλειμμαική νηστεία είχε προηγουμένως συνδεθεί από άλλες μελέτες με την επιδιόρθωση τραυμάτων και την ανάπτυξη νέων νευρώνων –αλλά η μελέτη μας είναι η πρώτη που εξηγεί ακριβώς πώς η νηστεία μπορεί να βοηθήσει στην επούλωση των νεύρων».
Η νηστεία ως πιθανή θεραπεία
Η μελέτη αξιολόγησε την αναγέννηση των νεύρων σε ποντίκια όπου το ισχιακό νεύρο, το μεγαλύτερο νεύρο που τρέχει από τη σπονδυλική στήλη μέχρι το πόδι, συνθλίβεται. Τα μισά από τα ποντίκια υποβλήθηκαν σε διαλειμματική νηστεία (τρώγοντας αρχικά όσο ήθελαν αλλά στη συνέχεια έτρωγαν μέρα παρά μέρα), ενώ τα άλλα μισά ήταν ελεύθερα να φάνε χωρίς κανέναν περιορισμό. Αυτές οι δίαιτες συνεχίστηκαν για μια περίοδο 10 ημερών ή 30 ημερών πριν από την εγχείρησή τους και η ανάρρωση των ποντικών παρακολουθήθηκε 24 έως 72 ώρες μετά την αποκοπή του νεύρου.
Το μήκος των αναγεννημένων αξόνων μετρήθηκε και ήταν περίπου 50% μεγαλύτερο σε ποντίκια που έκαναν νηστεία. Η Di Giovanni είπε: «Νομίζω ότι η δύναμη αυτού του ευρήματος είναι ότι ανοίγει ένα εντελώς νέο πεδίο όπου πρέπει να αναρωτηθούμε: είναι αυτή η κορυφή ενός παγόβουνου. Υπάρχουν άλλα βακτήρια ή μεταβολίτες βακτηρίων που μπορούν να προωθήσουν την επισκευή;».
Οι ερευνητές μελέτησαν πώς η νηστεία οδήγησε σε αυτή την αναγέννηση των νεύρων. Διαπίστωσαν ότι υπήρχαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα συγκεκριμένων μεταβολιτών, συμπεριλαμβανομένου του IPA, στο αίμα ποντικών με διαλειμματική δίαιτα. Για να επιβεβαιωθεί εάν το IPA οδήγησε σε επιδιόρθωση νεύρων, τα ποντίκια υποβλήθηκαν σε θεραπεία με αντιβιοτικά για να καθαρίσουν τα έντερά τους από τυχόν βακτήρια. Στη συνέχεια τους δόθηκαν γενετικά τροποποιημένα στελέχη Clostridium sporogenesis που μπορούσαν ή δεν μπορούσαν να παράγουν IPA.
«Όταν το IPA δεν μπορεί να παραχθεί από αυτά τα βακτήρια και σχεδόν απουσίαζε στον ορό, η αναγέννηση ήταν μειωμένη. Αυτό υποδηλώνει ότι το IPA που δημιουργείται από αυτά τα βακτήρια έχει την ικανότητα να θεραπεύει και να αναγεννά κατεστραμμένα νεύρα», είπε η Di Giovanni.
Είναι σημαντικό πως όταν το IPA χορηγήθηκε στα ποντίκια από το στόμα μετά από τραυματισμό του ισχιακού νεύρου, παρατηρήθηκε αναγέννηση και αυξημένη ανάκτηση μεταξύ δύο και τριών εβδομάδων μετά τον τραυματισμό. Το επόμενο στάδιο για αυτήν την έρευνα θα είναι η δοκιμή αυτού του μηχανισμού για τραυματισμούς του νωτιαίου μυελού σε ποντίκια, καθώς και ο έλεγχος εάν η συχνότερη χορήγηση IPA θα μεγιστοποιούσε την αποτελεσματικότητά του.
«Ένας από τους στόχους μας τώρα είναι να διερευνήσουμε συστηματικά τον ρόλο της θεραπείας με μεταβολίτες βακτηρίων», είπε η Di Giovanni.
Θα χρειαστούν περισσότερες μελέτες για να διερευνηθεί εάν το IPA αυξάνεται μετά τη νηστεία στους ανθρώπους και η αποτελεσματικότητά του και της διαλείπουσας νηστείας ως πιθανή θεραπεία στους ανθρώπους. «Ένα από τα ερωτήματα που δεν έχουμε διερευνήσει πλήρως είναι ότι, εφόσον το IPA διαρκεί στο αίμα για τέσσερις έως έξι ώρες σε υψηλή συγκέντρωση, η επανειλημμένη χορήγηση του κατά τη διάρκεια της ημέρας ή η προσθήκη του σε μια κανονική δίαιτα θα βοηθούσε στη μεγιστοποίηση της θεραπευτικής του δράσης».