Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η σύνθεση του μικροβιώματος του εντέρου συνδέεται με τα επίπεδα της βιταμίνης D και αποκάλυψε μια νέα κατανόηση της βιταμίνης D. Τα μικρόβια του εντέρου παίζουν σημαντικούς ρόλους στην υγεία μας και στον κίνδυνο για ασθένειες με τρόπους που μόλις αρχίζουν να αναγνωρίζονται.
Ερευνητές και συνεργάτες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο απέδειξαν πρόσφατα σε ηλικιωμένους άνδρες ότι η σύνθεση του μικροβιώματος του εντέρου συνδέεται με τα επίπεδα της ενεργής βιταμίνης D, μια ορμόνης σημαντικής για την υγεία των οστών και το ανοσοποιητικό σύστημα. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, αποκάλυψε επίσης μια νέα κατανόηση για τη μέτρηση της βιταμίνης D στις κλινικές μελέτες.
Η βιταμίνη D μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές μορφές, αλλά οι τυπικές εξετάσεις αίματος εντοπίζουν μόνο μία ανενεργή πρόδρομη μορφή, την 25(OH)D, που μπορεί να αποθηκευτεί από τον οργανισμό. Για να χρησιμοποιήσει τη βιταμίνη D, το σώμα πρέπει να τη μεταβολίσει στην ενεργή μορφή, την 1,25(OH)2D.
“Ήμασταν έκπληκτοι που διαπιστώσαμε ότι η ποικιλομορφία μικροβίων -η ποικιλία των τύπων βακτηρίων στο έντερο ενός ατόμου- συνδέθηκε στενά με την ενεργή βιταμίνη D, αλλά όχι με την πρόδρομη μορφή”, δήλωσε η Deborah Kado, διευθύντρια κλινικής οστεοπόρωσης. “Μια μεγαλύτερη ποικιλία μικροβίων στο έντερο θεωρείται ότι σχετίζεται με την καλύτερη υγεία γενικά”.
Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο, καρδιακές παθήσεις, χειρότερες λοιμώξεις COVID-19 και άλλες ασθένειες. Ωστόσο, η μεγαλύτερη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή μέχρι σήμερα, με περισσότερους από 25.000 ενήλικες, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D δεν έχει καμία επίδραση στα αποτελέσματα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, του καρκίνου ή ακόμη και της υγείας των οστών.
“Η μελέτη μας υποδηλώνει ότι αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή αυτές οι μελέτες μέτρησαν μόνο την πρόδρομη μορφή της βιταμίνης D, παρά την ενεργή ορμόνη”, δήλωσε η Kado. “Τα μέτρα σχηματισμού και διάσπασης της βιταμίνης D μπορεί να είναι καλύτεροι δείκτες των υποκείμενων θεμάτων υγείας και ποιοι θα μπορούσαν καλύτερα να ανταποκριθούν στα συμπληρώματα βιταμίνης D”.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δείγματα κοπράνων και αίματος από 567 άντρες. Οι συμμετέχοντες ήταν από έξι πόλεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, και η μέση ηλικία τους ήταν 84 ετών. Οι περισσότεροι ανέφεραν ότι ήταν σε καλή ή εξαιρετική υγεία. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια τεχνική που ονομάζεται 16s rRNA αλληλούχιση για τον εντοπισμό και τον ποσοτικό προσδιορισμό των τύπων βακτηρίων σε κάθε δείγμα κοπράνων με βάση μοναδικά γενετικά αναγνωριστικά. Χρησιμοποίησαν μια μέθοδο γνωστή ως LC-MSMS για τον ποσοτικό προσδιορισμό των μεταβολιτών της βιταμίνης D (την πρόδρομη μορφή, τη δραστική ορμόνη και το προϊόν της διάσπασης) στο αίμα κάθε συμμετέχοντος. Οι περισσότεροι άνδρες (74%) ανέφεραν ότι λάμβαναν κάποια συμπλήρωση βιταμίνης D και μόνο το 7% πληρούσε τον ορισμό της έλλειψης βιταμίνης D.
Εκτός από την ανακάλυψη μιας σχέσης μεταξύ της ενεργού βιταμίνης D και της συνολικής ποικιλίας μικροβίων, οι ερευνητές σημείωσαν επίσης ότι 12 συγκεκριμένοι τύποι βακτηρίων εμφανίστηκαν συχνότερα στα έντερα των μικροβίων των ανδρών με πολλή ενεργή βιταμίνη D. Τα περισσότερα από αυτά τα 12 βακτήρια παράγουν βουτυρικό, ένα ευεργετικό λιπαρό οξύ που βοηθά στη διατήρηση της υγείας του εντέρου.
Το μικροβίωμα του εντέρου είναι πραγματικά περίπλοκο και ποικίλλει πολύ από άτομο σε άτομο. “Όταν βρίσκουμε συσχετίσεις, συνήθως δεν είναι τόσο διακριτές όσο βρήκαμε εδώ”, είπαν οι ερευνητές.
Επειδή ζουν σε διαφορετικές περιοχές των ΗΠΑ, οι άνδρες της μελέτης εκτίθενται σε διαφορετικές ποσότητες ηλιακού φωτός, μια πηγή βιταμίνης D. Όπως αναμενόταν, οι άνδρες που ζούσαν στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας εκτίθενται σε περισσότερο ήλιο και είχαν επίσης πιο πολλή πρόδρομη μορφή βιταμίνης D. Αλλά η ομάδα απροσδόκητα δεν βρήκε συσχετισμούς μεταξύ του τόπου που ζούσαν οι άνδρες και των επιπέδων της ενεργού ορμόνης.
“Φαίνεται ότι δεν έχει σημασία πόση βιταμίνη D παίρνετε μέσω του ήλιου ή των συμπληρωμάτων, ούτε πόση μπορεί να αποθηκεύσει το σώμα σας”, είπε η Kado. “Έχει σημασία πόσο καλά το σώμα σας μπορεί να τη μεταβολίσει σε ενεργή βιταμίνη D και ίσως αυτό πρέπει να μετρούν οι κλινικές δοκιμές για να αποκτήσουν μια πιο ακριβή εικόνα του ρόλου της βιταμίνης στην υγεία”.
Συχνά βρίσκουμε στην ιατρική ότι το περισσότερο δεν είναι απαραίτητα καλύτερο. Έτσι, σε αυτήν την περίπτωση, ίσως δεν είναι το πόση βιταμίνη D λαμβάνετε, αλλά πώς τη χρησιμοποιεί το σώμα σας, είπαν η ερευνητές.
Η Kado επεσήμανε ότι η μελέτη βασίστηκε σε ένα μόνο στιγμιότυπο -μία μόνο χρονική στιγμή- του μικροβιώματος και της βιταμίνης D αλλά οι μετρήσεις μπορούν να κυμαίνονται με την πάροδο του χρόνου ανάλογα με το περιβάλλον ενός ατόμου, τη διατροφή, τις συνήθειες ύπνου, τα φάρμακα και άλλα. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για την καλύτερη κατανόηση του ρόλου που διαδραματίζουν τα βακτήρια στον μεταβολισμό της βιταμίνης D και για να προσδιοριστεί εάν η παρέμβαση σε επίπεδο μικροβιώματος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αυξήσει τις τρέχουσες θεραπείες για τη βελτίωση των οστών και πιθανώς άλλων αποτελεσμάτων υγείας.
Πηγή: Vitamin D metabolites and the gut microbiome in older men. Nature Communications, 2020; 11 (1) DOI: 10.1038/s41467-020-19793-8.
