Η τοξική συσσώρευση της ουρίας στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει βλάβες και τελικά άνοια, σύμφωνα με βρετανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences. Η μελέτη αφορούσε τη νόσο Χάντινγκτον που προκαλεί άνοια. Μια άλλη μελέτη στο παρελθόν έχει δείξει το ίδιο για τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Η μελέτη έγινε από διεθνή ομάδα επιστημόνων από το University of Manchester, το University of Auckland, το AgResearch στη Νέα Ζηλανδία, το South Australian Research and Development Institute, το Massachusetts General Hospital και το Harvard University.
Η άνοια οδηγεί σε προοδευτική και μη αναστρέψιμη απώλεια των νευρικών κυττάρων και της λειτουργίας του εγκεφάλου, προκαλώντας προβλήματα μνήμης και μάθησης. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει θεραπεία.
Η ουρία παράγεται στο συκώτι. Το άζωτο των πρωτεϊνών μετατρέπεται σε ουρία από το ήπαρ και στη συνέχεια μεταφέρεται στο αίμα. Τα νεφρά φιλτράρουν το αίμα και αποβάλλουν την ουρία στα ούρα. Μια διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες και συμπληρωματική λήψη αμινοξέων οδηγεί σε αυξημένη συγκέντρωση ουρίας στο αίμα, αν οι νεφροί δεν λειτουργούν σωστά. Η τιμή της ουρίας στο αίμα αποτελεί ένα δείκτη της καλής ή κακής λειτουργίας των νεφρών.
Ένα άλλο υποπροϊόν του μεταβολισμού των ενώσεων που περιέχουν άζωτο είναι η αμμωνία η οποία επίσης μπορεί να εμπλέκεται στην άνοια.
Οι γιατροί χρησιμοποιούν ήδη φάρμακα για την αντιμετώπιση των υψηλών επιπέδων αμμωνίας σε ορισμένα μέρη του σώματος. Ένα καθαρτικό που ονομάζεται λακτουλόζη, για παράδειγμα, παγιδεύει την αμμωνία στο έντερο. Είναι πιθανό μια μέρα, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται ήδη να μπορέσει να αναχαιτίσει την άνοια ή ακόμη να αποδειχθεί ότι η αντιμετώπιση της υπερβολικής ουρίας στον εγκέφαλο αντιστρέφει τη νόσο αναγεννώντας τον εγκεφαλικό ιστό.
Ουρία, Χάντινγκτον και Αλτσχάιμερ
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ στη Μεγάλη Βρετανία παρατήρησαν ότι η νόσος Χάντινγκτον, μια από τις επτά μείζονες μορφές άνοιας που σχετίζεται με την ηλικία, συνδέεται με τα επίπεδα της ουρίας στον εγκέφαλο. Για να είναι τοξικά τα επίπεδα της ουρίας πρέπει να αυξηθούν στον εγκέφαλο 4 φορές ή παραπάνω από το κανονικό.
H επιστήμονες γνώριζαν ότι η ασθένεια Χάντινγκτον προκαλείται από ένα ελαττωματικό γονίδιο στο DNA αλλά μέχρι τώρα δεν ήξεραν πώς αυτό προκαλεί εγκεφαλική βλάβη, έτσι θεωρούν αυτή τη μελέτη σημαντικό ορόσημο.
“Μια μελέτη που κάναμε το 2016 αποκάλυψε ότι η ουρία σχετίζεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ και αυτή η διαπίστωση μπορεί να σχετίζεται με όλους τους τύπους της ηλικιακής άνοιας. Η μελέτη για τη νόσο Χάντινγκτον έδειξε επίσης ότι τα υψηλά επίπεδα ουρίας στον εγκέφαλο παρατηρούνται πριν εδραιωθεί η άνοια, γεγονός που θα μπορούσε κάποια ημέρα να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, πριν εκδηλωθούν συμπτώματα”, ανέφερε ο Garth Cooper, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ και εκ των συγγραφέων της μελέτης.
Ο Cooper είπε επίσης: “Η μελέτη για τη νόσο Χάντινγκτον είναι ένας κρίκος στην αλυσίδα που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα υψηλά επίπεδα ουρίας στον εγκέφαλο παίζουν καθοριστικό ρόλο στην άνοια. Η νόσοι Αλτσχάιμερ και Χάντινγκτον είναι στα αντίθετα άκρα του φάσματος της άνοιας, και αν αυτό ισχύει και για τους άλλους τύπους, τότε πιστεύω ότι ενδεχομένως να ισχύει για όλες τις μείζονες άνοιες που σχετίζονται με την ηλικία”.
Και κατέληξε: “Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να ανακαλυφθούν τα αίτια των αυξημένων επιπέδων της ουρίας στη νόσο Χάντινγκτον και ειδικότερα σε ότι αφορά την πιθανή εμπλοκή της αμμωνίας και κάποιου συστημικού μεταβολικού ελλείμματος. Αυτό θα έχει ξεκάθαρες επιπτώσεις στην καλύτερη κατανόηση της μοριακής βάσης της άνοιας και της θεραπείας της”.
