Τα ποντίκια που τρέφονταν με δίαιτα υψηλή σε λιπαρά, χοληστερόλη και θερμίδες, παρόμοια με τη δυτική δίαιτα, είχαν υψηλότερα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα που σχετίζονται με αυξημένα επίπεδα φλεγμονής, βρήκε μια μελέτη του UCLA (University of California, Los Angeles).
Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης ενδείξεις για το πώς το μικροβίωμα του εντερικού σωλήνα επηρεάζει τη φλεγμονή που προκαλεί ασθένειες, υποδεικνύοντας ότι η στόχευση της διεπαφής του βλεννογόνου του εντέρου, των βακτηρίων του εντέρου καθώς και των κυττάρων του λεπτού εντέρου μπορεί να είναι ένα νέο μέσο πρόληψης της συστηματικής φλεγμονής. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Journal of Lipid Research.
Η φλεγμονή είναι μια σημαντική διαδικασία που προστατεύει το σώμα από εισβολή λοιμώξεων και τοξινών. Αλλά σε άτομα που αντιμετωπίζονται επιτυχώς για τον ιό HIV σε σημείο που το ιικό τους φορτίο δεν είναι πλέον ανιχνεύσιμο, η συνεχιζόμενη χαμηλή φλεγμονή στα κύτταρα του εντέρου συμβάλλει στον αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού σε τέτοιους ανθρώπους.
Αυτά τα άτομα έχουν βρεθεί ότι έχουν ένα «διαρρέον έντερο» με περισσότερα βακτηριακά προϊόντα του εντέρου στο αίμα τους, όπως το ισχυρό προφλεγμονώδες βακτηριακό προϊόν γνωστό ως λιποπολυσακχαρίτης (LPS), το οποίο προάγει τη συστηματική φλεγμονή και μπορεί να επιταχύνει την ασθένεια στις αρτηρίες, οδηγώντας σε καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό.
Οι ερευνητές του UCLA χρησιμοποίησαν προηγουμένως μοντέλα ποντικιών με HIV που έλαβαν θεραπεία για να μελετήσουν αυτό το πρόβλημα. Διαπίστωσαν ότι η προσθήκη ενός συμπυκνώματος ντομάτας που ονομάζεται Tg6F στη δυτική διατροφή των ποντικών βελτίωσε το «διαρρέον έντερο» τους και μείωσε σημαντικά τη συστηματική φλεγμονή στα ποντίκια. Το Tg6F περιέχει ένα πεπτιδικό μιμητικό της κύριας πρωτεΐνης του σωματιδίου HDL (που μεταφέρει την “καλή” χοληστερόλη).
Για να μάθουν περισσότερα για το πώς η διατροφή σχετίζεται με τη φλεγμονή, οι ερευνητές με επικεφαλής τον Pallavi Mukherjee τάισαν τα μισά ποντίκια με μια τυπική «δυτική διατροφή», υψηλή σε λιπαρά, χοληστερόλη και θερμίδες, ενώ τα υπόλοιπα με την κανονική διατροφή των ποντικών, που είναι χαμηλή σε λιπαρά, χοληστερόλη και θερμίδες. Οι ερευνητές εξέτασαν τα διατροφικά φωσφολιπίδια για να ταυτοποιήσουν τα αίτια της συστηματικής φλεγμονής.
Τα φυσιολογικά φωσφολιπίδια δεν προκαλούν φλεγμονή, αλλά τα οξειδωμένα φωσφολιπίδια είναι γνωστό ότι συχνά προκαλούν μια ισχυρή φλεγμονώδη απόκριση. Οι ερευνητές υποψιάστηκαν ότι η δυτική δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορεί να περιέχει υψηλά επίπεδα οξειδωμένων φωσφολιπιδίων, γεγονός που ευθύνεται για την ικανότητα αυτής της δίαιτας να προκαλεί συστηματική φλεγμονή. Παραδόξως, βρήκαν ότι η δυτική διατροφή περιείχε πολύ χαμηλά επίπεδα οξειδωμένων φωσφολιπιδίων, ενώ η δίαιτα με χαμηλά λιπαρά περιείχε πολύ υψηλότερα επίπεδα οξειδωμένων φωσφολιπιδίων.
Ο Δρ. Alan M. Fogelman, πρόεδρος του τμήματος ιατρικής στην Ιατρική Σχολή David Geffen στο UCLA, είπε: “Μελετήσαμε το τμήμα του λεπτού εντέρου γνωστό ως νήστιδα, επειδή συμμετέχει πολύ ενεργά στην πρόσληψη διαιτητικών λιπών”.
Οι ερευνητές εστίασαν σε ένα λεπτό βλεννώδες στρώμα που είναι η διεπαφή μεταξύ των βακτηρίων στον αυλό της νήστιδας και των κυττάρων στην επιφάνεια της νήστιδας που προσλαμβάνουν τα διατροφικά συστατικά. Η νήστιδα βασίζεται σε αντιμικροβιακά πεπτίδια και πρωτεΐνες σε αυτό το λεπτό βλεννογόνο στρώμα για να εμποδίζει τα βακτήρια στον αυλό του εντέρου να αλληλεπιδρούν με τα κύτταρά του.
Στα ποντίκια που τρέφονταν με δυτική δίαιτα, η νήστιδα περιείχε υψηλά επίπεδα οξειδωμένων φωσφολιπιδίων. Είχαν επίσης χαμηλά επίπεδα αντιμικροβιακών πεπτιδίων και πρωτεϊνών. Σε συμφωνία με τη μείωση των επιπέδων των αντιμικροβιακών πεπτιδίων και πρωτεϊνών, ο αριθμός των βακτηρίων και τα επίπεδα του LPS αυξήθηκαν στη βλέννα της νήστιδας στα ποντίκια που τρέφονταν με δυτική διατροφή. Η διαπερατότητα της νήστιδας αυξήθηκε επίσης. Η παροχέτευση λέμφου από τη νήστιδα ποντικών που τρέφονταν με τη δυτική δίαιτα περιείχε αυξημένα επίπεδα LPS όπως και το αίμα αυτών των ποντικών. Το LPS είναι γνωστό ότι προκαλεί φλεγμονή τόσο σε ποντίκια όσο και σε ανθρώπους και οι δείκτες συστηματικής φλεγμονής αυξήθηκαν στα ποντίκια που τρέφονταν με δυτική δίαιτα.
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι οι αλλαγές που προκαλούνται από τη διατροφή οφείλονταν στο σχηματισμό οξειδωμένων φωσφολιπιδίων στη νήστιδα. Για να ελέγξουν αυτή την υπόθεση, πρόσθεσαν οξειδωμένα φωσφολιπίδια σε τμήματα της νήστιδας που ελήφθησαν από ποντίκια που έκαναν την κανονική διατροφή. Αυτό αναπαρήγαγε τις αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση που παρατηρήθηκαν στη νήστιδα των ποντικών που τρέφονταν με τη δυτική δίαιτα, γεγονός που ευθύνεται για τη μείωση των αντιμικροβιακών πεπτιδίων και των πρωτεϊνών σε αυτή τη δίαιτα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η προσθήκη Tg6F στη δυτική διατροφή μείωσε τα επίπεδα των οξειδωμένων φωσφολιπιδίων στη βλέννα της νήστιδας. Επιπλέον, απέτρεψε τη μείωση των αντιμικροβιακών πεπτιδίων και πρωτεϊνών, εμπόδισε την αύξηση των βακτηρίων και του LPS στη βλέννα της νήστιδας, εμπόδισε την αύξηση της διαπερατότητας της νήστιδας και μείωσε το LPS στη λέμφο και το αίμα, γεγονός που μείωσε τους δείκτες συστημικής φλεγμονής.
Οι συγγραφείς λένε ότι τα ευρήματά τους υποδηλώνουν ότι η στόχευση της διεπαφής βλέννας, βακτηρίων και κυττάρων του λεπτού εντέρου με πεπτιδομιμητικά της κύριας πρωτεΐνης της HDL μπορεί να είναι ένας τρόπος πρόληψης της συστηματικής φλεγμονής.
Πηγή: Oxidized Phospholipids Cause Changes in Jejunum Mucus that Induce Dysbiosis and Systemic Inflammation, Journal of Lipid Research (2021). DOI: 10.1016/j.jlr.2021.100153.
