Η ψωρίαση είναι μια αυτοάνοση δερματική νόσος με εξάρσεις και υφέσεις. Ως ένα βαθμό υπάρχει κληρονομική προδιάθεση για την εμφάνιση της νόσου, καθώς περίπου το 30% των ασθενών έχει κάποιο άτομο από το οικογενειακό τους περιβάλλον που πάσχει επίσης. Πέρα από την κληρονομικότητα, ένας συνδυασμός περιβαλλοντικών και ψυχολογικών παραγόντων επιδρά στην παθοφυσιολογία της ασθένειας.
Στην ψωρίαση το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται χωρίς λόγο στα κύτταρα του δέρματος. Για να αντισταθμιστεί αυτή η επίθεση, τα κύτταρα του δέρματος αναπτύσσονται με επιταχυνόμενο ρυθμό και συσσωρεύονται στην επιφάνεια της προσβεβλημένης περιοχής. Έτσι εμφανίζονται ξηρά κομμάτια του δέρματος που μπορεί να είναι κόκκινα, λευκά ή αργυρά και καλυμμένα με λέπια, τα οποία μπορεί να φαγουρίζουν. Τα κύτταρα στις προσβεβλημένες περιοχές ανανεώνονται κάθε 3-6 ημέρες, αντί για κάθε 28-30 ημέρες που είναι το φυσιολογικό. Πάντως, η ψωρίαση δεν είναι μια ενιαία ασθένεια, αλλά έχει πολλούς τύπους, που όλοι τους έχουν αυτοάνοση βάση. Παραμένει μυστήριο η αιτία που το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά με αυτόν το τρόπο.
Επί του παρόντος, υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να προσφέρουν μεγάλη ανακούφιση από τα συμπτώματα, και μερικές φορές εξαφανίζουν τις βλάβες. Η διατροφή ίσως να προσφέρει επίσης ανακούφιση αν και δεν υπάρχει τεκμηριωμένη επιστημονική απόδειξη. Άρα δεν υπάρχουν επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες όσον αφορά στην υιοθέτηση κάποιου συγκεκριμένου διαιτολογίου. Μερικοί όμως ισχυρίζονται ότι η διατροφή μπορεί να κάνει θαύματα. Δεν χάνετε λοιπόν τίποτα να κάνετε μερικές αλλαγές στη διατροφή σας που ούτως ή άλλως είναι υγιεινές και μπορούν να σας προσφέρουν γενικότερα οφέλη.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να σας ωφελήσει η δίαιτα (δηλαδή οι λίγες θερμίδες που οδηγούν σε απώλεια βάρους) και μια διατροφή με περισσότερα ωμέγα-3 λιπαρά, λιγότερη γλουτένη και χωρίς αλκοόλ. Η Μεσογειακή Διατροφή κερδίζει το ενδιαφέρον των ερευνητών καθώς ενδέχεται να συμβάλλει στην πρόληψη και στον έλεγχο της ψωρίασης.
Λίγες θερμίδες. Έρευνες δείχνουν πως σε περιόδους νηστείας ή γενικότερα μειωμένης θερμιδικής πρόσληψης, τα συμπτώματα της ψωρίασης παρουσιάζουν αισθητή βελτίωση. Μια μελέτη του 2014 που δημοσιεύτηκε στο American Academy of Dermatology συνέδεσε την παχυσαρκία με αυξημένο κίνδυνο ψωριασικής νόσου. Οι συγγραφείς είπαν ότι η παχυσαρκία μπορεί να προσφέρει την ώθηση που ενεργοποιεί την ψωρίαση σε άτομα που έχουν προδιάθεση. Διαπίστωσαν επίσης ότι η απώλεια βάρους μπορεί να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων. Τα λιπώδη κύτταρα εκκρίνουν κυτοκίνες, οι οποίες είναι πρωτεΐνες που μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή, έτσι εάν χάσετε βάρος μειώνετε τα “καύσιμα της φωτιάς”, είπαν οι επιστήμονες. Στη μελέτη αυτή, οι ασθενείς που έχασαν περισσότερο βάρος παρουσίασαν μεγαλύτερη βελτίωση στα συμπτώματα. Ακόμη και μια μικρή απώλεια βάρους μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο.
Βάλτε τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα στη διατροφή σας. Τα ω-3 έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα ιχθυέλαια μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων. Αυτά είναι καλά νέα για άτομα με ψωρίαση και ψωριασική αρθρίτιδα, τα οποία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακών παθήσεων. Αλλά μπορούν τα ψάρια να ανακουφίσουν από τα συμπτώματα της ψωρίασης; Τα στοιχεία για αυτό είναι λιγότερο ξεκάθαρα. Πάντως το 2014, ο Wilson Liao, δερματολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας του Σαν Φρανσίσκο και συνεργάτες του δημοσίευσαν στο Journal of the American Academy of Dermatology μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για τέσσερα συμπληρώματα διατροφής που χρησιμοποιούνται στην περίπτωση της ψωρίασης από τους ασθενείς και βρήκαν ότι τα ωμέγα-3 παρήγαγαν τα περισσότερα οφέλη. Δεν έδειξαν όλες οι μελέτες ότι τα ιχθυέλαια βελτιώνουν τα ψωριασικά συμπτώματα. Εκείνες που το έδειξαν περιέλαβαν υψηλές ενέσιμες δοσολογίες. Πάντως, μια ινδική μελέτη του 2017 βρήκε ότι η κατανάλωση 1,800 mg ω-3 καθημερινά βελτίωσαν τα συμπτώματα μέσα σε 12 εβδομάδες. Συνεπώς, καλό είναι να καταναλώνετε λιπαρά ψάρια όπως είναι ο σολομός, η σαρδέλα, το σκουμπρί, η ρέγγα, ο τόνος και η πέστροφα.
Αποφύγετε ή μειώστε τη γλουτένη. Η γλουτένη είναι ένας τύπος πρωτεΐνης που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και τη σίκαλη. Βρίσκεται κυρίως στα ψωμιά και στα ζυμαρικά. Μπορεί η εξάλειψη της γλουτένης από τη διατροφή να βελτιώσει τα συμπτώματα της ψωρίασης; Ίσως. Η έρευνα δείχνει ότι μερικοί άνθρωποι που πάσχουν από χρόνια ψωρίαση του δέρματος μπορεί επίσης να είναι ευαίσθητοι στη γλουτένη. Σ’ αυτούς τους ανθρώπους, μια δίαιτα χωρίς γλουτένη μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα. Λάβετε υπόψη ότι μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιορίσετε τι επηρεάζει τα συμπτώματα της ψωρίασης επειδή η κατάσταση τείνει να παρουσιάζει διακυμάνσεις με την πάροδο του χρόνου. Εάν ανησυχείτε ότι η ευαισθησία απέναντι στην γλουτένη μπορεί να επηρεάσει την κατάστασή σας, μιλήστε με το γιατρό σας και ίσως κάνετε μια εξέταση για την κοιλιοκάκη η οποία είναι μια ανοσοποιητική αντίδραση στην κατανάλωση γλουτένης. Αν είστε ευαίσθητοι στην γλουτένη ξεκινήστε να ελέγχετε τις ετικέτες των τροφίμων για να βεβαιωθείτε ότι δεν περιέχουν προϊόντα σιταριού, κριθαριού και σίκαλης.
Μειώστε ή εξαλείψτε το αλκοόλ. Το αλκοόλ μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα πυροδοτώντας περιόδους έξαρσης αν πάσχετε από ψωρίαση, διότι μπορεί να έχετε δυσανεξία στην ισταμίνη, μια ουσία που επιδεινώνει τις αλλοιώσεις του δέρματος. Συνεπώς, καλό είναι να αποφεύγετε την κατανάλωση αλκοόλ ακόμη και σε περιόδους ύφεσης ή τουλάχιστον να το καταναλώνετε με μέτρο και περιστασιακά. Εάν έχετε σοβαρή ψωρίαση, καλύτερα να το εξαλείψετε πλήρως. Το αλκοόλ ανοίγει τα αιμοφόρα αγγεία στο δέρμα. Κι ενώ αυτό σε άλλες καταστάσεις μπορεί να είναι επιθυμητό, στην ψωρίαση δεν είναι καλό. Όταν τα αιμοφόρα αγγεία σας είναι διασταλμένα, τα λευκά αιμοσφαίρια, συμπεριλαμβανομένων των Τ κυττάρων που πιστεύεται ότι είναι υπεύθυνα για την ψωρίαση, μπορούν να περάσουν πιο εύκολα στα εξωτερικά στρώματα του δέρματος επιδεινώνοντας τα συμπτώματα. Αυτό μπορεί να συμβεί και με λίγο αλκοόλ.
Έχετε επάρκεια σε βιταμίνη D. Η βιταμίνη D αποτελεί συστατικό κάποιων δερματικών κρεμών που εφαρμόζονται τοπικά στις ψωριασικές περιοχές, καθώς έχει φανεί ότι μπορεί μειώνει τον ρυθμό ανάπτυξης των δερματικών κυττάρων. Τροφές που είναι καλές πηγές της βιταμίνης D είναι το μουρουνέλαιο, τα λιπαρά ψάρια, ο κρόκος του αυγού και τρόφιμα εμπλουτισμένα με βιταμίνη D (γαλακτοκομικά, δημητριακά πρωινού, κτλ). Αλλά οι τροφές δεν αρκούν για την ικανοποιητική πρόσληψη της βιταμίνης D. Η μεγαλύτερη ποσότητα, και μάλιστα της μορφής D3 η οποία είναι πιο χρήσιμη, λαμβάνεται από τον ήλιο (πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η D3 είναι δύο φορές πιο αποτελεσματική από την D2 που υπάρχει συνήθως στις τροφές). Η βιταμίνη D μπορεί να είναι ένας λόγος που η έκθεση στο ηλιακό φως και στην υπεριώδη ακτινοβολία βελτιώνει τα συμπτώματα της ψωρίασης.
